Klein in omvang, maar groot in zijn uitzonderlijke diversiteit. De Jura strekt zich uit over 80 kilometer en tegen de flanken van het Juragebergte ligt duizend jaar geschiedenis. Gaande van sprankelende, levendige volle wijnen tot droge of likeurwijnen.
Witte wijnen uit de Jura
De Jura is een kleine maar bijzondere wijnstreek in het oosten van Frankrijk, gelegen in het departement Jura. Het gebied strekt zich uit tussen de Bourgogne en de Zwitserse grens, op de uitlopers van het Juragebergte in de oostelijke Saônevallei. De regio heeft een lange traditie van eigenzinnige wijnbouw en maakt gebruik van typische druivenrassen zoals de Savagnin druif. Daarnaast zijn er ook bekende variëteiten aanwezig zoals voor wit Chardonnay – hier vaak “Melon d’Arbois” genoemd – en Pinot Noir voor rood.
De Jura staat bekend om haar bijzondere specialiteiten. De meest iconische zijn Vin Jaune, een oxidatief gerijpte witte wijn van de Savagnin druif, en Vin de Paille, een zoete wijn gemaakt van ingedroogde druiven. Daarnaast produceert men ook Macvin du Jura (een versterkte wijnlikeur) en Vin Gris, een zeer bleke rosé met een bijna grijze kleurtoon. Naast deze specialiteiten worden er ook mousserende wijnen, evenals frisse witte en elegante rode wijnen gemaakt, waardoor de Jura een opvallend gevarieerd wijngebied is.
 |
| < Frankrijk |
Arbois - Château-Chalon - l'Etoile - Côtes de Jura
De Jura: van 20.000 hectare naar 1.850 – en een druif die de streek redde
In de 19e eeuw sloeg de druifluis Phylloxera genadeloos toe. Over heel Europa werden wijngaarden vernietigd, en ook de Jura bleef niet gespaard. Waar de streek ooit meer dan 20.000 hectare wijnbouw kende – en qua reputatie niet onderdeed voor Bourgogne, Elzas en Champagne – is daar vandaag nog maar 1.850 hectare van over. Een dramatisch verschil, dat het wijnlandschap blijvend veranderde.
Toch bleef de Jura overeind, en dat is voor een groot deel te danken aan één druif: Savagnin. Deze variëteit, goed voor ongeveer 23% van de aanplant, is hét uithangbord van de streek. Savagnin stamt af van de Traminer-familie (verwant aan, maar minder aromatisch dan de Gewürztraminer) en komt in tal van gedaanten en namen voor, zoals Nature, Weißer Traminer en Heida/Païen in het Zwitserse Wallis.
De druif voelt zich het best thuis op kleibodems, die de koelte vasthouden en zo de frisse zuren in balans houden. Op kalkgrond daarentegen produceert ze te grote bessen, wat de smaak onevenwichtig maakt. Dankzij haar dikke schil is Savagnin bovendien opvallend resistent tegen ziektes als meeldauw en rot. De druif rijpt laat – soms pas in november of december – en staat bekend om haar stevige zuren in de jeugd. Juist die eigenschappen maken haar onmisbaar voor de meest iconische wijn van de Jura: de Vin Jaune.
Het wijngebied zelf is verdeeld in vier appellations: Côtes du Jura, Arbois, L’Étoile en Château-Chalon. Samen zijn ze goed voor zo’n 80.000 hectoliter per jaar, slechts 0,2% van de totale Franse wijnproductie – maar toch goed voor 10 tot 12 miljoen flessen. De verdeling laat de veelzijdigheid van de Jura zien: 37% witte wijn, 27% Crémant de Jura (mousserend), 26% rood en rosé, 5% Macvin du Jura, 4% Vin de Paille en slechts 1% Vin Jaune.
Een kleine regio dus, maar met een grote persoonlijkheid – en met Savagnin als stille held die de Jura wereldwijd op de kaart houdt.