De Vlaamse wijnbouwers kijken uit naar een uitzonderlijk vroege en veelbelovende oogst. In Heuvelland kan de pluk al eind augustus starten, weken vroeger dan normaal. Ook in het Hageland hangen de stokken vol gezonde druiven, al blijft waakzaamheid geboden. Als het weer meezit, kan 2025 uitgroeien tot een echt topjaar voor Vlaamse wijn.

Vlaamse wijngaarden bereiden zich voor op vroegste oogst in jaren.

De Vlaamse wijnbouw staat aan de vooravond van een bijzonder oogstjaar. Voor het eerst in decennia dreigen de druiven in sommige regio’s al in augustus rijp te zijn, weken vroeger dan traditioneel het geval is. Zowel in West-Vlaanderen als in het Hageland scheppen de eerste signalen hoge verwachtingen: gezonde trossen, sterke planten en nauwelijks ziektedruk. Toch blijft voorzichtigheid geboden, want de natuur kan op elk moment verrassingen in petto hebben.

West-Vlaanderen: pioniers plukken vroeger dan ooit

In het glooiende Heuvelland, waar de wijnbouw sinds de jaren tachtig opnieuw vaste voet aan de grond kreeg, zijn de voorbereidingen volop aan de gang. Op wijndomein Monteberg verwacht wijnbouwer Edward Six dat de eerste druiven al tegen het einde van volgende week geplukt worden.

“Het zou zomaar de vroegste oogst kunnen worden die we hier ooit hebben meegemaakt,” zegt Six. Zijn vader behoorde tot de pioniers die in de streek de wijngaarden nieuw leven inbliezen, op een moment dat wijnbouw in Vlaanderen nog nauwelijks serieus werd genomen. “Toen hij begon, startte de pluk standaard in oktober. Nu schuift dat jaar na jaar naar voren.”

De oorzaak ligt grotendeels bij de klimaatverandering. Waar wijnmakers vroeger moesten vrezen dat hun druiven niet volledig zouden rijpen, kampen ze nu met het omgekeerde fenomeen: druiven bereiken hun piek vaak al in september of zelfs augustus. “De laatste jaren zaten we meestal rond eind september, maar dit jaar ligt alles nóg vroeger,” legt Six uit.

Ook bij wijndomein Den Nachtegael in Zonnebeke bevestigen ze de trend. Daar verwachten ze de eerste pluk al eind augustus, in plaats van half september. Voor wijnmakers is dat een zegen, want het seizoen lijkt dit jaar gekenmerkt door gezonde druiven en een opvallend lage ziektedruk. “We zien nauwelijks meeldauw of rot, iets wat in natte zomers vaak grote schade kan veroorzaken,” klinkt het daar.

Een onverwacht extra voordeel van de vroege rijping is de timing tegenover spreeuwen. Normaal strijken die massaal neer in september en richten ze verwoesting aan in de wijngaarden. Dit jaar kan de oogst grotendeels binnen zijn nog vóór de vogels arriveren.

Hageland: hoopvol na vorstschade

Niet alleen West-Vlaanderen, ook het Hageland ziet de toekomst zonnig in. De regio geldt als bakermat van de moderne Vlaamse wijnbouw, met een geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Vorig jaar kregen de wijnboeren er een stevige klap door late nachtvorst in april, die hele trossen vernietigde. Dit jaar lijken de druiven echter mooier en voller dan ze in jaren zijn geweest.

“De wijngaarden hangen vol, het ziet er uitstekend uit,” zegt Gerry Calders van Wijndomein Petrushoeve in Molenbeek-Wersbeek. Toch houdt hij de verwachtingen bewust in toom. “We weten uit ervaring dat er altijd nog iets kan mislopen. Onweer, een plotselinge schimmeluitbraak of spreeuwen die vroeger komen dan gedacht – dat kan allemaal roet in het eten gooien.”

Voor Calders is september de echte lakmoesproef. Dan wordt duidelijk of de druiven niet alleen voldoende suikers, maar ook de juiste zuurtegraad bevatten. “Die balans is cruciaal. Te veel suiker zonder zuren levert logge wijn op. Een goede wijn heeft spanning en frisheid nodig.”

Onvoorspelbaar weer blijft grootste risico

Dat de Vlaamse wijnbouw dit jaar mogelijk een recordoogst tegemoet gaat, is voor kenners geen verrassing. VRT-weerman én wijnliefhebber Bram Verbruggen wijst erop dat warme, zonnige lentes steeds vaker voorkomen. Dat is gunstig voor de druiventeelt, maar het blijft een mes dat aan twee kanten snijdt.

“Het weer in onze contreien blijft grillig,” zegt Verbruggen. “Late nachtvorst, hagelbuien of hevige regenval kunnen op enkele dagen tijd een veelbelovend jaar volledig onderuit halen. Dat hebben we in het verleden al meermaals gezien.”

Toch is de teneur dit jaar opvallend optimistisch. Als het weer de komende weken stabiel en zonnig blijft, kan 2025 uitgroeien tot een referentiejaar voor de Vlaamse wijnbouw, vergelijkbaar met de topjaren in de klassieke wijnregio’s van Europa.

Vlaamse wijn in opmars

De jongste jaren wint de Vlaamse wijnbouw steeds meer aan terrein. Zowel qua oppervlakte, productievolume als kwaliteit groeit de sector gestaag. Heuvelland, Hageland, Haspengouw en de streek rond Brussel profileren zich steeds sterker met mousserende, witte en rode wijnen die niet langer hoeven onder te doen voor buitenlandse varianten.

Een vroege en geslaagde oogst in 2025 zou die positieve trend alleen maar versterken. Voor de wijnboeren betekent dat niet alleen een beloning voor maanden hard werk, maar ook een nieuwe kans om Vlaamse wijn nationaal én internationaal op de kaart te zetten.