'Wijn is dodelijk': na tabak straks ook waarschuwingslabels op alcohol?

Zo is het in negen landen verplicht om ingrediënten te vermelden op alcoholhoudende dranken. In vier landen is het verplicht om gezondheidsinformatie en -waarschuwingen te vermelden. Ierland wil dat nu ook verplichten, maar wil nog een stap verder gaan.

De Ieren willen, naast product- en gezondheidsinformatie, nog nadrukkelijker op de labels kunnen waarschuwen voor de gevaren van alcohol. De bedoeling is dat gewezen wordt op de verhoogde kans op kanker. Vorig jaar werd aan de Europese Commissie om toestemming gevraagd. Omdat de commissie geen bezwaar heeft gemaakt, betekent dit dat Dublin het plan kan doorzetten.

'Aanval op het mediterrane dieet'

De Italiaanse beroepsvereniging van landbouwers ziet de bui al hangen. De vereniging vreest dat andere landen op hetzelfde idee komen en dat straks flessen wijn in Europese supermarkten vol staan met waarschuwingen.

De boeren spreken in Italiaanse media al meteen van 'een aanval op Italië' omdat het land de belangrijkste producent en exporteur is van wijn. Het verdient er ook flink aan: 14 miljard euro, meldt persbureau ANSA, waarvan meer dan de helft uit het buitenland komt. Vice-premier Antonio Tajani spreekt van een 'aanval op het mediterrane dieet'.

Los van de etiketten adviseert de Gezondheidsraad: drink geen alcohol of in elk geval niet meer dan één glas per dag.

Wetenschappers pleiten voor etiketten

Toch is de vrees van de boeren best te begrijpen. Wereldwijd roepen steeds meer gezondheidswetenschappers op om nóg duidelijker te maken dat alcohol schadelijk is voor je gezondheid.

In één van de invloedrijkste tijdschriften over geneeskunde, New England Journal of Medicine, verscheen vorig jaar een artikel waarin onderzoekers pleiten voor 'goed ontworpen waarschuwingsetiketten', verwijzend naar een onderzoek waaruit bleek dat 70 procent van de Amerikanen zich niet realiseert dat alcoholgebruik het risico op kanker verhoogt.

Ook bij ons wordt schade door alcohol onderschat. Het vermelden van de risico's op de etiketten kan de  bewustwording vergroten. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat hier ook draagvlak voor is: bijna twee op de drie volwassenen vindt een waarschuwing goed of heel goed.

Voor de volledigheid: in heel Europa is naar schatting 10 procent van alle gevallen van kanker bij mannen en 3 procent bij vrouwen te wijten aan alcoholgebruik, dit blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in Cancer Epidemiol.

'Wijn wordt gecriminaliseerd'

Of de cijfers indruk maken of niet, de Italiaanse boerenbelangenvereniging noemt het voornemen van de Ieren 'gevaarlijk'. Volgens de boeren wordt wijn door de waarschuwing 'gecriminaliseerd'. De boeren worden gesteund door de Italiaanse minister van landbouw. Volgens haar schept de waarschuwing 'een gevaarlijke precedent' en zijn wijn en bier niet te vergelijken met sterke drank en tabak. Ook Frankrijk, Spanje en zes andere EU-lidstaten willen dat Ierland afziet van het plan.

Daarnaast worden gevaren van het drinken van alcohol nog steeds vaak weggewuifd. "Toen onlangs het Canadese advies werd aangepast van maximaal twee glazen per dag naar maximaal twee per week, maakte dat heel veel los, maar als je kijkt naar alle onderzoeken naar alcohol dan vinden we het misschien opeens niet meer zo gek".

"Het gebruik van alcohol zit het echt in onze cultuur. Zo van: het hoort erbij. Maar die cultuur is aan het veranderen. Bekijk de parallellen met roken. Dat was ook heel normaal. Op de werkvloer, in de trein. Dat is er ook langzaam uitgegaan. Wij zien dat bij alcohol ook nog wel gebeuren."

Italiaanse immunoloog

De Ieren worden overigens wel gesteund door een prominente Italiaanse immunoloog, Antonella Viola, een professor aan de Universiteit van Padua. "De consument heeft het recht te weten dat alcohol slecht voor je is", zegt ze tegen de Italiaanse krant Corriere della Sera. "Het verband tussen alcoholgebruik en borst-, darm-, lever-, slokdarm-, mond- en keelkanker is duidelijk. Vrouwen die één tot twee glazen wijn per dag drinken, hebben 27 procent meer kans om borstkanker te krijgen."

Op de vraag van de Italiaans krant wat er dan waar is van het gezegde dat één glas per dag goed is voor het hart, reageert ze: "Dat is onzin, geen enkele dokter zou dat zeggen. Er is geen veilige dosis. Net als bij sigaretten is de veilige dosis nul. Ook matig gebruik kan een kankerverwekkende effect hebben."

In het Voedingscentrum zegt men dat er inderdaad een aantal studies zijn die wijzen op de mogelijk positieve effecten van één glas alcohol voor verschillende gezondheidsredenen. Die dienen overigens met voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. "Aan de andere kant zijn er véél meer onderzoeken die wijzen op de negatieve effecten die het kan hebben. Het zorgt vooral voor een grote kans op borstkanker bij jonge vrouwen. De mogelijk positieve effecten wegen niet op tegen negatieve."

Maar ja, voedingstheorie is geen praktijk. In de praktijk heeft alcohol ook de nodige gunstige, vooral sociale, functies. Het maakt mensen losser, haalt de scherpe kantjes van het leven er even af, geeft ontspanning en verbinding. Drinkers drinken het, naast dat ze het lekker vinden, vooral voor de gezelligheid. Geen carnaval zonder bier, geen oud & nieuw zonder champagne. We heffen gezamenlijk het glas bij feestelijke gebeurtenissen. En roepen er vaak nog vrolijk bij: ‘op je gezondheid!’

Dit gaat over veel mensen. Heel veel mensen, want volgens recent onderzoek van het CBS drinkt 8 van de 10 mensen alcohol. Meer dan de helft van deze respondenten beaamde dat het drinken van af en toe meer dan 1 glas alcohol schadelijk kan zijn, toch zegt maar 1 van de 10 mensen het alcoholgebruik te willen minderen. Dat is bitter weinig. Maar het is misschien een begin. Elke trend wordt voorafgegaan door een kleine groep trendsetters, dus laten we deze groep omarmen.

Uiteindelijk zoeken de meeste mensen naar een 'gezond' evenwicht. De gezondheidseffecten van het drinken van wijn kunnen afhangen van verschillende factoren, waaronder de hoeveelheid die wordt geconsumeerd, individuele gezondheidstoestand, genetica en levensstijl. In het algemeen wordt matige consumptie van wijn vaak niet als echt ongezond beschouwd, en sommige onderzoeken suggereren zelfs dat het matig drinken van rode wijn bepaalde gezondheidsvoordelen kan hebben vanwege de aanwezigheid van antioxidanten zoals resveratrol.

Hier zijn enkele belangrijke punten om te overwegen:

1. Matige consumptie: Het concept van matige consumptie verschilt per persoon en kan worden gedefinieerd als één glas per dag voor vrouwen en maximaal twee glazen per dag voor mannen. Het is belangrijk om binnen deze grenzen te blijven om mogelijke gezondheidsrisico's te minimaliseren.

2. Gezondheidsvoordelen: Rode wijn bevat antioxidanten, zoals resveratrol, die in verband zijn gebracht met een verminderd risico op hart- en vaatziekten. Matige consumptie van rode wijn wordt soms geassocieerd met een verbeterde hartgezondheid.

3. Risico's van overmatig drinken: Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot een scala aan gezondheidsproblemen, waaronder leveraandoeningen, verslaving, verhoogde bloeddruk, obesitas en verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker. Het is belangrijk om de richtlijnen voor matig drinken te volgen om deze risico's te beperken.

4. Individuele factoren: Sommige mensen kunnen gevoeliger zijn voor de negatieve effecten van alcohol dan anderen. Individuen met bepaalde gezondheidsproblemen, zoals leveraandoeningen, hartziekten, of mensen die bepaalde medicijnen gebruiken, moeten extra voorzichtig zijn met hun alcoholconsumptie.

5. Calorieën en andere factoren: Wijn bevat calorieën en kan bij overmatige consumptie bijdragen aan gewichtstoename. Ook kan alcoholgebruik slaapverstoring veroorzaken, de reactietijd vertragen en het beoordelingsvermogen beïnvloeden.

Kortom, een glas wijn kan binnen een matige consumptiepatroon passen en sommige gezondheidsvoordelen bieden. Echter, het is belangrijk om bewust te zijn van de mogelijke risico's van overmatig drinken en om uw alcoholconsumptie te beheren op een manier die bijdraagt aan een gezonde levensstijl. mocht je twijfelen over jouw alcoholgebruik of gezondheidsrisico's, is het altijd verstandig om advies in te winnen bij een medisch professional.

Het is belangrijk om te genieten, het is belangrijk om gezond te eten en te drinken en het is belangrijk om op tijd te ontspannen. Wijn is een genotsproduct en het is goed je bewust te zijn van de alcohol in de wijn. Want te veel is nooit goed: teveel alcohol niet, teveel vet niet, teveel stilzitten niet et cetera.